Chinees Nieuwjaar betekent een frisse nieuwe start, ook voor de banden met de Nederlandse maritieme industrie?

12 februari 2021

De Chinese gemeenschap viert vandaag de start van het Chinese Nieuwjaar. Het Jaar van de Os is begonnen. Nederland werkt al eeuwenlang samen met China. Zo ook de maritieme sector. Toch is het de hoogste tijd om een kritischer houding aan te meten als het gaat om zakendoen met China. Waarom dat zo is, daarvoor gingen we in gesprek met NMT's lobbyist in Brussel, Harriët Slager. De viering van het Chinese Nieuwjaar staat bol van de symboliek en oude rituelen. Zo wordt voor de start van het nieuwe jaar ieder huis grondig gereinigd, worden nieuwe kleren gekocht en schulden zoveel mogelijk afbetaald. Een echte frisse start! Moet Nederland ook de oude manier van samenwerken met China afsluiten en een geheel nieuwe positie hierin aannemen wat jou betreft?  "China staat erom bekend de zaken grondig aan te pakken. Met een lange termijnvisie en een ijzeren discipline werkt China richting een hoog technologische maritieme maakindustrie in eigen land. Nederland moet het spel met China strategischer spelen, maar wel binnen EU verband. Zo wordt de maritieme maakindustrie door de Nederlandse overheid nog steeds niet geoormerkt als ‘vitale infrastructuur’ terwijl het Europees Parlement hier wel voorstander van is. Hiermee staat de deur wagenwijd open voor vijandige Chinese overnames." Voor de start van het Chinees Nieuwjaar reizen (normaal gesproken) Chinezen van over de hele wereld massaal terug naar hun familie in China. Met tassen vol cadeaus in een rode verpakking. Wat is het grootste cadeau dat de Nederlandse maritieme maakindustrie zichzelf cadeau kan doen als het gaat om zaken doen met China? "Het mooiste cadeau zou zijn als de Nederlandse maritieme maakindustrie op gelijkwaardige basis zaken kan doen met China. Dat is nu niet het geval. We verliezen steeds sneller marktaandeel aan China, omdat Chinese staatswerven tegen dumpprijzen schepen kunnen verkopen; de Staat intellectueel eigendom en technologie opkoopt van Europese bedrijven; Europese toeleveranciers worden gediscrimineerd t.o.v. Chinese partijen en de mogelijkheden voor scheepsfinanciering oneindig lijken." Volgens Chinese legenden was Nian een mensetend roofdier in het oude China. Het roofdier kwam alleen bij de overgang van Oud- op Nieuwjaar tevoorschijn om huizen binnen te dringen. Nian bleek gevoelig voor de kleur rood en hard lawaai. Met roodgekleurd vuurwerk wordt het roofdier nog iedere Chinese jaarwisseling verdreven. Wie zou jij het vuur aan de schenen willen leggen als het gaat om overtuigen van het belang van behoud van onze eigen Nederlandse maritieme maakindustrie? "De nieuwe premier samen met de nieuwe minister voor I&W, EZK, Defensie en Buitenlandse zaken. China is een veelkoppig monster. Nederland heeft een geïntegreerde, ministerie overstijgende en sectorspecifieke aanpak nodig. Doet Nederland dat niet dan worden onze zeeën en onze handelsroutes binnen 10 jaar overheerst door Chinese schepen en dus Chinese technologie. Uit een analyse van NMT collega Koopman blijkt dat scheepseigenaren die normaal gesproken orders plaatsten op Europese werven in de afgelopen jaren steeds vaker orders zijn gaan plaatsen op Chinese werven. Het percentage schepen dat in Europa gebouwd werd voor Europese scheepseigenaren is gedaald van 36%  (CGT) in 2000 tot ongeveer 15% (CGT) in 2020. In een tijdsbestek van 20 jaar is dus meer dan de helft van het Europese marktaandeel vertrokken van Europa naar China. De analyse concludeert dat de groei van de Chinese scheepsbouwindustrie ten koste is gegaan van de Europese scheepsbouwindustrie." Voor de Chinezen start vandaag het Jaar van de Os. De os staat o.a. voor geduld, standvastigheid, hard werken. Eigenschappen die zeker van pas komen in deze roerige tijden. Welke eigenschappen hebben maritieme ondernemers nodig in het zaken doen met China?  "Maritieme ondernemers werken hard en zijn standvastig, maar op geduld heb ik ze nog niet kunnen betrappen 😉. André Vrijsen, Area Director China bij Royal IHC, zei ooit dat geduld en het opbouwen van lange termijn relaties essentieel is om succesvol te kunnen zijn in China. Dat neem ik uiteraard van hem aan, want Royal IHC is al ruim 125 jaar actief in China. Maar alle goede eigenschappen ten spijt kan een maritiem ondernemer onmogelijk concurreren op een markt die wordt gedreven door de Staat. In China is het officieel beleid ‘Made in China 2025’ om miljarden euro’s in de eigen maritiem technologische industrie te pompen met als doel onze hightech niche markten over te nemen. Tussen 2010 en 2018 heeft de Chinese Staat 132 miljard dollar in haar scheepsbouw en scheepvaart sector gepompt. Chinese reders krijgen uiteraard alleen subsidie als ze hun schepen bij Chinese werven bestellen." Het Chinees Nieuwjaar wordt altijd uitbundig gevierd. Een mijlpaal waar de Chinezen al maanden van tevoren mee bezig zijn. Naar welke mijlpaal werk jij toe in je lobby werkzaamheden als het gaat om NMT's China strategie?  "Het zou een echte mijlpaal zijn als mede door mijn inspanningen, NMT samen met SEA Europe voor elkaar krijgt, dat de EU een sectorspecifiek instrument optuigt waarmee de Europese maritieme maakindustrie zich kan verweren tegen Chinese dumpprijzen. Het feit dat de Chinezen zelf tegen zo’n instrument lobbyen zegt genoeg."