Het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, laat een nieuw vlaggenschip bouwen. De ‘Anna Weber-van Bosse’ wordt het neusje van de zalm onder de wetenschappelijke onderzoeksschepen. Maximaal duurzaam en toekomstbestendig voorbereid op innovaties. Een visitekaartje voor de Nederlandse maritieme maakindustrie… Tenminste, dat had het kunnen zijn, ware het niet dat het schip gebouwd gaat worden in Spanje.
Dit is een slag voor de Nederlandse maritieme maakindustrie, die in een lastig parket zit. De gevolgen van de coronapandemie zijn nauwelijks te boven gekomen. De prijzen voor grondstoffen en energie gaan door het dak. Bedrijven raken orders kwijt aan Chinese werven, die zwaar gesubsidieerd worden door de overheid. Daar bovenop zien we dat bedrijven extra getroffen worden door de gevolgen van de oorlog in Oekraïne.
De instabiele wereldorde doet ons weer beseffen hoe belangrijk het is om een eigen sterke industrie te hebben en niet voor alles afhankelijk te zijn van het buitenland. In de brief van 8 juli van minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat over het voorgestane industriebeleid van het kabinet, onderschrijft zij dit volledig.
In die brief markeert het kabinet duidelijk de belangrijke rol van de industrie in onze samenleving en spreekt het zich uit voor het behoud van een significante industriële basis in Nederland: tussen de 10-15% BBP. Fondsen voor bijdrage aan onderzoek en innovatie worden aangekondigd. Daar zetten we op in vanuit de maritieme sector door het ontwikkelen van een Masterplan om onze koploper positie in een aantal markten niet te verliezen. Maar dat is niet genoeg. Kan het niet een slagje concreter?
Zo hebben vrijwel alle landen om ons heen een steunpakket ingericht voor bedrijven die onevenredig getroffen zijn door de oorlog in Oekraïne. Nederland niet. Ook hebben veel EU-landen, bij de aanbesteding van defensie of andere grote of strategisch belangrijke opdrachten, constructies om eigen industrie te beschermen of voorrang te geven. In Nederland zijn we wat dat betreft vaak het braafste jongetje van de klas en krijgen we uiteindelijk toch nog het lid op de neus.
Met de ontwikkeling en bouw van de ‘Anna Weber-van Bosse’ had overheid een impuls van vele tientallen miljoenen euro’s kunnen geven aan de Nederlandse scheepsbouw en de vele (MKB)-bedrijven die daar als toeleveranciers aan verbonden zijn. Dit eerste schip in de omvangrijke vlootvernieuwingsopgave van schepen voor publieke taken had een investering kunnen zijn in de ontwikkeling, verduurzaming en werkgelegenheid van onze vaderlandse maakindustrie. Een kans die eens in de dertig jaar voorbijkomt… maar helaas.
De maritieme maakindustrie is van strategisch belang voor Nederland. Ze is leverancier van maritieme technologie en schepen die voor allerlei essentiële toepassingen voor de maatschappij worden gebruikt. Denk aan winning van voedsel en energie, aanleg en onderhoud van havens en vaarwegen, transport van personen en goederen en defensie- en veiligheidstaken. De Nederlandse overheid heeft daarom, in het kader van de Nederlandse en Europese strategische autonomie, baat bij een sterke maritieme maakindustrie en zou het industriebeleid handen en voeten moeten geven met concrete maatregelen, waaronder besteding van overheidsmiddelen in Nederland voor de eigen vloot.
Indirecte steun via R&D-programma’s is belangrijk om een de innovatiebasis te versterken. Daarboven heeft onze nationale maakindustrie het nodig om - net als in de ons omringende landen – gesteund te worden meer directe maatregelen. De vervanging van de vloot van de Rijksrederij is aanstaande. Laten we binnen de spelregels gezamenlijk werk maken van inschakeling van de eigen maritieme maakindustrie in toekomstige aanbestedingen van de overheid.
Er is een win-win om schepen die worden aanbesteed met Nederlands publiek geld in Nederland te ontwikkelen en te bouwen. De Nederlandse overheidsorganisaties krijgen schepen van hoge kwaliteit, het Nederlandse maritieme cluster wordt versterkt en de bedrijven krijgen er prachtige visitekaartjes bij die hun internationale positie versterkt.
Kabinet… The maritime future is now!
Blijf up-to-date! Schrijf je in voor onze wekelijkse nieuwsbrief
Inschrijven
