Piet Brouwer Elektrotechniek: Is elektrische voortstuwing de nieuwe standaard?

25 maart 2021

Steeds meer scheepseigenaren en rederijen verleggen hun focus naar elektrisch varen. Hoofddoel? Schepen die toekomstproof zijn, met een flinke brandstofbesparing, minder CO2 uitstoot én minder geluidsoverlast. Maar is dat ook altijd zo? Piet Brouwer Elektrotechniek deelt zijn visie op elektrisch varen en legt uit waarom elektrisch niet per definitie de meest duurzame keuze is. Om het geheugen nog eens op te frissen: elektrisch varen gebeurt anno 2021 op twee manieren: de voortstuwing is volledig elektrisch, waarbij het schip is uitgerust met batterijen en generatoren óf het schip is hybride, waarbij het zowel elektrisch als mechanisch kan worden voortgestuwd. Beide manieren van elektrisch varen worden steeds populairder, met name omdat eigenaren en rederijen willen investeren in een schip dat klaar is voor de toekomst.

Duurzame keuze?

Is elektrisch varen dan áltijd de beste en meest duurzame keuze? Volgens Piet Roskam, Sales manager bij Piet Brouwer Elektrotechniek, is die vraag complexer dan hij lijkt. “De keuze voor elektrisch varen valt of staat met het vaarprofiel van het schip. Is dat sterk wisselend? Dan wordt elektrisch interessant. De keuze voor elektrisch is dus niet per definitie de meest duurzame keuze. Je moet eerst kijken naar de concrete voordelen die het oplevert voor jouw type schip en jouw gebruik. Op dit moment werken we bijvoorbeeld aan vier projecten met elektrische of hybride voortstuwing, die we élk op een totaal andere manier vormgeven.”

Interessante voordelen

Veel schepen worden tegenwoordig uitgerust met hybride voortstuwing. Hierdoor heeft de scheepseigenaar of reder zowel de voordelen van elektrisch varen bij laag vermogen, als de voordelen van dieseldirect bij hoog vermogen. Roskam: “Neem bijvoorbeeld offshore werkschepen, vissersschepen of luxe megajachten. Deze schepen liggen regelmatig stationair te draaien met traditionele hoofdmotoren. De energiecapaciteit wordt op zulke momenten nauwelijks gebruikt voor de aandrijving, wat heel inefficiënt is. Ook kun je denken aan short-sea schepen. Wegvaren uit Hamburg, daarna een stuk rivier, de volle zee, een fjord, de haven weer in; ze varen flink wat keren op gereduceerd vermogen. Hybride oplossingen met kleinere (diesel)generatoren zijn in beide gevallen een slimme keuze. Zij zijn juist bijzonder efficiënt bij stationair bedrijf, stand-by bedrijf, manoeuvreren in de haven en het varen van korte afstanden.” Piet Roskam ziet ook de práktische voordelen van hybride voortstuwing: “Er is meestal minder mechanisch onderhoud nodig, omdat de motoren minder draaiuren maken. Ook is er sprake van een lager geluidsniveau en minimale trillingen. Een mooi voorbeeld: onlangs werkten we mee aan een 32 meter carbon zeiljacht van Vitters. Dat jacht werd door ons uitgerust met peak shaving en een night mode. De night mode bleek achteraf veel meer voordelen te bieden dan alleen geluidloze nachten. Denk bijvoorbeeld aan zwemmen zonder uitlaatgassen en rustig een kop thee drinken zonder geluidsoverlast. Bovendien namen de draaiuren aanzienlijk af.” In de praktijk heeft Piet Brouwer Elektrotechniek al meerdere (nieuwe) elektrische oplossingen ontworpen en geïnstalleerd. “Daarbij hebben we zowel AC als DC toegepast, afhankelijk van het vaarprofiel. Binnen ons team werkt ook een student van de TU delft, die zich bezighoudt met DC systemen.” Volgens Roskam zijn met name de EMC-regels van groot belang als je een elektrisch schip bouwt: “Kabels kunnen storingen geven, waardoor je problemen aan boord kunt krijgen. Denk aan overbelaste motoren of verlichting die begint te knipperen. Ook netvervuiling is een niet te onderschatten onderdeel. Je moet echt goed weten waar je mee bezig bent, anders kunnen er vervelende taferelen ontstaan aan boord.” En dan nu de belangrijkste vraag: beveelt Piet Brouwer Elektrotechniek elektrisch varen aan? Roskam: “Dat verschilt écht per klant. Elk schip heeft een uniek vaarprofiel en andere doelen; dat vraagt om een op maat gesneden aanpak. Wij onderzoeken graag samen met de klant of elektrisch varen voor hem interessant is en werken nauw samen met grote werven, leveranciers en universiteiten om de allerbeste oplossing te bieden.”