[Terugblik] Eerlijk, gezond en veilig werken op jacht-en scheepswerven

NMT organiseerde de dag samen met de Arbeidsinspectie. Het doel van de dag was tweeledig: enerzijds kregen de inspecteurs die extra aandacht aan jacht- en scheepswerven gaan geven tijdens deze dag een goed beeld van de werkzaamheden die op de werven plaatsvinden, anderzijds konden we tijdens de dag van elkaar leren hoe eerlijk, gezond en veilig werken op de werven naar een (nog) hoger niveau gebracht kan worden. 

Naast een aantal leden van de NMT-commissie Arbo & Milieu waren ook vertegenwoordigers van collega brancheverenigingen NJI en Hiswa-Recron aanwezig. Daarmee waren alle typen jacht- en scheepswerven vertegenwoordigd.

Na een warm welkom door Tjeerd Schulting, directeur van Damen Shiprepair & Conversion Amsterdam wordt een beeld geschetst van de jacht- en scheepswerven in Nederland. Van de werkplaats van de jachthaven tot en met superjachtbouwwerven en de grootste zeescheepsreparatiewerven die Nederland rijk is. Ook wordt aangegeven hoeveel inspanningen de branche levert aan veilig en gezond werken. Deelname aan diverse commissies, nationaal en internationaal, maar ook het NMT Arbopraktijkhandboek en het NMT Werkboek Milieumaatregelen worden aangehaald. De aanwezigen bevestigen de waarde van het arbopraktijkhandboek als beschrijving van best practices, waarmee alle jacht- en scheepswerven handen en voeten kunnen geven aan veilig en gezond werken. 

De Arbeidsinspectie geeft aan de aanwezigen aan dat het inspectieproject onderdeel is van de proactieve werkwijze en dat de branche extra aandacht nodig heeft om duurzame veranderingen te bereiken in veilig en gezond werken. De complexe combinatie van factoren op scheepswerven is reden voor dit project. De Arbeidsinspectie zal binnen dit project kijken naar  risicovolle werkzaamheden, verschillende arbeidsconstructies, niet Nederlandstalige werknemers, gevaarlijke stoffen én het aantal ongevallen.

NMT geeft aan voornamelijk positieve geluiden te horen uit de branche over de mogelijkheid van zelfonderzoek na een bedrijfsongeval. Deze gedifferentieerde aanpak van ongevalsonderzoek – waarmee de Arbeidsinspectie in 2021 is begonnen - ervaren bedrijven als positief en vooral leerzaam. Het effect van deze werkwijze is dat bedrijven écht leren van ongevallen en duurzame veranderingen kunnen doorvoeren. 

De aanwezigen spreken over de acties die scheepswerven doen om veilig werken in al haar facetten onder de aandacht te houden. Daarbij worden veel mogelijkheden gebruikt, tot en met films waarin het verschil tussen gevaarlijke en veilig werkmethoden inzichtelijk gemaakt worden. Hiermee wordt een belangrijke stap gezet in het overwinnen van taalbarrières in deze internationale sector. Uitdrukkelijk wordt aan de arbeidsinspectie gevraagd om mee te denken over het omgaan met (bedrijfs)cultuur- en taalverschillen op de werkvloer. 

Ook wordt gesproken over de inspanningen die geleverd worden om het werken met gevaarlijke stoffen zoveel mogelijk te beperken en blootstelling te minimaliseren. Dat is een belangrijke zorg die door de werven zeer serieus opgepakt wordt. Er komen soms wel meer dan 700 gevaarlijke stoffen voor binnen scheepswerven. In alle processen wordt een inventarisatie gemaakt en worden per situatie maatregelen getroffen om de risico’s van het werken met gevaarlijke stoffen zoveel mogelijk te beperken. Vragen blijven er altijd, omdat je niet precies kunt voorspellen of je van blootstelling aan bepaalde gevaarlijke stoffen op ten duur ziek wordt. Maar het is wel duidelijk dat sommige stoffen risicovoller zijn om mee te werken dan andere. Ook de Arbeidsinspectie geeft aan dat het werken met gevaarlijke stoffen complexe materie is, omdat de risico’s vaak onzichtbaar zijn en de gevolgen ver in de toekomst kunnen liggen. 
Leren van en met elkaar wordt aangegeven als wens en doel van deze startdag, maar ook van het project. Daarom is afgesproken dat de Arbeidsinspectie en de branche nauw in contact blijven om elkaar gedurende het project te informeren over bevindingen. Wanneer er trends gesignaleerd worden of goede voorbeelden zullen die gedeeld worden om zo de hele branche te kunnen laten profiteren van geleerde lessen. 

Na presentaties en discussie werd een rondleiding over de indrukwekkende werven van Damen Shiprepair Amsterdam en Royal Van Lent gegeven. De grote verschillen tussen een repartiewerf voor zeeschepen en een afbouwwerf voor superjachten zijn hierdoor goed inzichtelijk geworden. 

Er zijn goede gesprekken gevoerd en de gezamenlijke wens is uitgesproken om vaker in gesprek te gaan over specifieke onderwerpen om zo de handhaving en dagelijkse praktijk nog beter op elkaar aan te laten sluiten.