World Oceans Day
World Ocean Day is uitgeroepen om aandacht te vragen voor gezond zeeleven. Een van de problemen zijn de honderden wrakken en duizenden tonnen munitie op de bodem van de Noordzee. Welmoed van der Velde is lector Maritiem Recht aan NHL Stenden Hogeschool en samen met studenten, collega’s en andere organisaties onderzoekt zij de overblijfselen van oorlogen onder het wateroppervlak.
‘Het was een andere tijd en na de Eerste Wereldoorlog werd munitie, waaronder gifgasgranaten, gedumpt in de zee. Dit zien we vooral terug voor de kust van België en Duitsland maar ook rondom Nederland ligt er munitie uit de Tweede Wereldoorlog. Bijvoorbeeld doordat een schip gezonken is of wat vanuit vliegtuigen is gelost. Het mooie aan dit project vind ik dat partijen die voorheen oorlog voerden nu samen de bodem proberen schoon te maken.’
Giftige stoffen
En dat is hard nodig want uit eerder onderzoek is gebleken dat uit sommige munitie de giftige stof TNT blijkt te lekken. Dat roept nieuwe vragen op volgens Welmoed van der Velde. ‘De vervolgvragen zijn dan: hoe erg is dat vanuit ecologisch oogpunt en ten tweede als de zeedieren dat stofje bevatten, wat betekent dat voor de voedselveiligheid? Bij dit nieuwe onderzoek van REMARCO | Interreg North Sea bundelen NHL Stenden onderzoekers en studenten van het Maritiem Instituut Willem Barentsz en de Thorbecke Academie samen met internationale partners hun krachten.
Munitie veilig verwijderen
Het onderzoek concentreert zich niet alleen op wat waar ligt maar ook op wat de beste manier is om de munitie te verwijderen met zo min mogelijk schade aan de omgeving. ‘Op zee laten ontploffen is vaak de veiligste manier voor de mensen die het moeten uitvoeren maar waarschijnlijk niet de beste oplossing voor het milieu’. We kijken daarom ook naar andere mogelijkheden zoals de inzet van een op afstand bediend voertuig die de munitie kan verplaatsen zodat die op een veilige plek kan worden gedemonteerd. ‘We werken samen met veel verschillende partijen zodat we dit probleem vanuit meerdere perspectieven bekijken; historisch, biologisch, juridisch maar ook vanuit defensie bijvoorbeeld. Dat moet wel, het zogenaamde ‘wicked problem’ is te groot om eenzijdig te benaderen.’
Nieuwe minor
‘Alleen door intensieve samenwerking op meerdere vlakken kunnen we dit aanpakken. Voor nu maar ook voor de toekomst. Daarom hebben we op Terschelling vanuit het lectoraat een nieuwe minor opgezet over sustainable use of oceans and seas waarin studenten van de opleidingen maritiem officier, ocean technology, maritieme techniek, rechten en integrale veiligheid van NHL Stenden en kust- en zeemanagement van Van Hall Larenstein samen in een atelier onderzoek doen naar verduurzaming van de maritieme sector.’
World Ocean Day vindt plaats op 8 juni. Wil je meer informatie over dit onderzoek? Kijk dan hier!
